Na wagę złota

Nie ma jak znaleźć skrzynię pełną skarbów. Ale zobaczmy czy wielkie bogactwo mogłoby stać się również wielkim utrapieniem drużyny.

Gęstość czystego 24 karatowego złota to 19,3 g/cm³. W pseudośredniowieczu można przyjąć, że w jubilerstwie mogło być stosowane złoto przynajmniej 18 karatowe posiadające 25% domieszkę miedzi. Gęstość takiego stopu wyniesie 16,705 g/cm³.

I tu zaczyna się zabawa. Załóżmy że drużyna znajdzie złotą kostkę w kształcie sześcianu o boku 5 cm. Ważyć ona będzie niespodziewanie przyjemne 2 kilogramy. Pięć centymetrów to w sumie niewiele, prawda? Nawet jest spora szansa, że zmieści się w kieszeni. Bądźmy bardziej szczodrzy i obdarujmy drużynę sześcianem o boku 10 centymetrów. Aaa, teraz kosteczka będzie już ważyć 16,7 kg.


No tego to w kieszeni się nie poniesie bo z pewnością pęknie przy pierwszej walce. W zwykłym szmacianym worku trzymać też raczej nieroztropnie bo się łatwo przetrze i pozostanie gdzieś na szlaku. Postać będzie już musiała bardziej kombinować. Jeśli spodziewamy się, że to ciągle za mało trzeba podrzucić jakąś ładną figurkę. Taka stu kilogramowa wcale duża nie będzie a ile sprawi radości przy przenoszeniu, trzymaniu w jukach (jaki koń ma udźwig?) a może będzie trzeba nawet wynająć wóz. A pilnować tego w nocy? A transportować nie wzbudzając podejrzeń w mieście? Sama przyjemność...

Odrobinę gorzej będzie ze złotymi monetami. Ich waga w świecie fantasy będzie w granicach marnych czterech gramów. Istniejące w historii złote monety miały szacunkowe wagi: Dukat 3,5 g, Floren 3,5 g, Solid 3,9 g, Dublon 6.8 g, Aureus 7,8 g (choć później też 3,9 g).

W naszym podstępnym i złośliwym planie nie znajdzie miejsca standardowa waluta będąca w obiegu. Szczególnie, że jeśli jest to element znalezionego skarbu, to nawet byłoby dziwne gdyby na awersie znalazłby się aktualnie panujący władca. Potrzebujemy więc jakiś starożytnych monet krasnoludzkich lub innej pradawnej rasy. Miły, niewielki krążek porządnego 18 karatowego złota o średnicy 3 cm i grubości 5 mm ważyć będzie 59 g. A więc "standardowa" sakiewka stu takich monet daje już niecałe 6 kilogramy czyli jesteśmy na dobrej drodze. Solidne 5 centymetrowej średnicy monety to już 164 gramy każda a pełna sakiewka obciąży postać o ponad 16 kilo.

Podzielę się jeszcze trikiem inspirowany kiedyś przeczytanym wpisem. Powiedzmy, że jesteśmy w posiadaniu niedużej sztabki złota którą chcemy sprawnie sprzedać. Z pewnością udamy się do pobliskiego krasnoludzkiego jubilera. Ten nieoczekiwanie zakwestionuje wagę przedmiotu i tym samym podsunie wskazówkę do rozwikłania. W środku może bowiem znajdować się zatopiona wnęka z czarodziejskim pierścieniem. Albo też stalowy klucz do bardzo ważnego zamka. A może medalion z wygrawerowaną mapą?

Stal ma gęstość 7,86 g/cm³ czyli 40% wagi złota. Prosta waga wykaże, że badana próbka jest za lekka względem obliczonej objętości. Wątpliwości odnośnie gorszej próby złota może rozwiać odbita cecha probiercza starożytnego krasnoludzkiego jubilera. Ale jak się dostać do środka? Dosyć prosto. Temperatura topnienia złota to 1064°C a stali około 1600°C. Średnio wykwalifikowany jubiler a nawet kowal, kontrolując odpowiednio temperaturę, roztopi złoto pozostawiając nietkniętą choć gorącą tajemniczą zawartość. Kolejną wskazówką może stać się znak złotniczy jubilera. Znalezienie jego potomków może umożliwić dostęp do jego ksiąg, które wskażą zleceniodawcę wytopienia tak przemyślnego przedmiotu.

A ciekawym znaleziskiem może być np. ta sprytna mapa podziemi w formie klucza.

photo credit: hto2008 via photo pin cc

Obliczenia:

Masa = gęstość [g/cm3] x objętość [cm3!]
Gęstość 18 karatowego złota: 0,75 x 19,3 + 0,25 x 8,92 = 16,705
Sześcian 5 cm: 16,705 g/cm3 x 5 cm x 5 cm x 5 cm = 2088,125 g
Sześcian 10 cm: 16,705 g/cm3 x 10 cm x 10 cm x 10 cm = 16705 g
Moneta 3 cm: 16,705 g/cm3 x 3,14 x 1,5 cm x 1,5 cm x 0,5 cm = 59 g
Moneta 5 cm: 16,705 g/cm3 x 3,14 x 2,5 cm x 2,5 cm x 0,5 cm = 163,92 g